مقاومت مصالح
نخستین بار یک فیزیکدانان و کارشناس زلزله ایرانی توانست دلیل ارتعاشات منار جنبان اصفهان را با انجام آزمایش های دینامیکی بررسی کند. حمید شاهین پور، سرپرست کمیته پژوهشی انجمن فناوری های بومی ایران که به اختلالات اخیر در نوسانات دو منار اصفهان پی برد تصمیم گرفت …
علت ارتعاشات بنا را با فرمول های دینامیکی پیدا کند.پژوهش شاهین پور با تمام فرمول های پیچیده و آزمایشگاهی اش تنها در پی رسیدن به این نتیجه است.«هنگامی که دو نخ مشابه را به طول مساوی و انتهای نخ ها به یک نخ افقی ببندید دو آونگ کاملا مشابه حاصل می شود. اگر یکی از وزنه های به نوسان در آید یکی دیگر از وزنه ها هم شروع به نوسان می کند. اگر یکی از نخها بلندتر شود در صورت نوسان یکی، وزنه دیگر دچار نوسان نمی شود.حال اگر وزن یکی با دیگری متفاوت باشد باز هم نوسان یکی منجر به اختلال در نوسان دیگری می شود. بنابر این می توان ارتعاش یک مناره به مناره های بعدی هم منتقل شود.»
پیش از شاهین پور افرادی دیگری هم درباره منار جنبان کار کرده اند اما تا کنون کسی، کار آزمایشگاهی روی این بنا انجام نداده اند.
در کشورهای عراق و عربستان هم منار جنبان های زیادی وجود دارد.شاهین پور تمام منارجنبان های ساخته شده در دنیا را متعلق به فرهنگ ایرانی اسلامی می داند.
جالب است بدانید منار جنبان های دنیا در یک دوره زمانی سی ساله دوره تیموریان ساخته شده اند.
موقعیت [ویرایش]در گذشته منارجنبان از شهر جدا و در دهکده ای به نام «کارلادان» قرار داشت. ولی امروزه این بنا جزو اصفهان است و در محله ی کارلادان که امروزه به خاطر وجود منارجنبان به محله ی منارجنبان مشهور شده قرار دارد. این ساختمان با کاشی‌های لاجوردی رنگ به شکل ستاره چهارپر و اشکال دیگری به شکل کثیرالاضلاع فیروزه‌ای رنگ زینت یافته است.
این بنا به صورت یک بقعه و دو مناره است که بر روی مزار «عموعبدالله بن محمود صقلابی» [۱] از پارسایان نامآور سده هشتم هجری بنا شده و سنگ قبر آن مورخ به سال ۷۱۶ هجری، هم‌زمان با اواخر پادشاهی «اولجایتو» ایلخان مسلمان مغول است.
تکان خوردن مناره‌های این بنا تا مدت‌ها برای دانشمندان پرسش برانگیز بود. معماری اسرار آمیز این بنا برای بسیاری هنوز هم در هاله ابهام باقی مانده است. منطقی‌ترین علتی که برای تکان خوردن مناره‌ها وجود دارد، پدیده فیزیکی تشدید یا پدیده دوپلر است. چون مناره‌ها سبک معماری مشابهی دارند، تکان خوردن یکی روی دیگری اثر می‌گذارد.
ایوان منارجنبان یکی از نمونه‌های سازه‌های سبک مغولی ایران است و از آن دوره کاشیکاریهایی هم دارد. مناره‌ها بعداً و در تاریخی که درست معلوم نیست و احتمالاً در پایان روزگار صفوی به ایوان مزبور اضافه شده و با حرکت دادن یکی از آنها، دیگری نیز حرکت می‌کند. اما نکته جالب در این بنای تاریخی آن است که با حرکت دادن یک مناره، نه تنها مناره دیگر به حرکت در می‌آید، بلکه تمامی این ساختمان به لرزه درمی‌آید.
جزوه درس روسازی استاد مرادیان منبع پایان ترم